ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ > ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Ο πονοκέφαλος είναι ένα πολύ κοινό σύμπτωμα πού όλοι οι άνθρωποι σε κάποια στιγμή της ζωής τους θα τον νιώσουν. Πόνος που «τρυπάει» το κεφάλι, αφτιά που βουίζουν, έντονη ενόχληση – ο πονοκέφαλος έχει πολλές μορφές.

Πονοκέφαλος: ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΤΥΠΟΥ ΤΑΣΕΩΣ

Η κεφαλαλγία τύπου τάσεως, εκδηλώνεται με κρίσεις μέτριας κεφαλαλγίας που απλώνεται σε όλο το κεφάλι και είναι η συχνότερη μορφή πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας. Πολύ συχνά η κεφαλαλγία τύπου τάσεως συνδυάζεται με άγχος και κατάθλιψη.

ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ

Η ημικρανία είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που εκδηλώνεται με κρίσης κεφαλαλγίας και συνοδών συμπτωμάτων, που περιλαμβάνουν ναυτία, εμετούς, ενόχληση στο φως, στις οσμές και στους ήχους, και επιδείνωση του πόνου με τις κινήσεις. Η ημικρανία δεν είναι επομένως ένας απλός πονοκέφαλος.

Ο πόνος που προκαλεί η ημικρανία μπορεί να γίνει αφόρητος μερικές φορές και όσοι τον βιώνουν δηλώνουν με βεβαιότητα πως ελάχιστες μορφές πόνου μπορούν να συγκριθούν με αυτόν.

ΗΜΙΚΡΑΝΙΚΗ ΑΥΡΑ

Μερικές φορές λίγο πριν από την κρίση, μπορεί να εμφανίζονται στα μάτια διάφορα σχήματα ή και χρώματα που πάλλονται. Ειναι η λεγόμενη ημικρανική αύρα, που προηγείται του πονοκεφάλου στο 1/5 των ημικρανικών ασθενών και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και μια ώρα. Στην ημικρανική αύρα εκτός από τις διαταραχές στα οπτικά πεδία, μπορεί να συνυπάρχουν μουδιάσματα στο πρόσωπο ή σ ένα χέρι, όπως και δυσκολία στην έκφραση.

AΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ/ Πονοκέφαλος

Η αθροιστική κεφαλαλγία είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που εκδηλώνεται με κρίσεις πολύ έντονης περιοφθαλμικής (γύρω από το ένα μάτι) κεφαλαλγίας και συνοδών συμπτωμάτων, που περιλαμβάνουν δακρύρροια, πτώση βλεφάρου, ερύθημα επιπεφυκότα (κοκκίνισμα ματιού), ρινόρροια και αιμωδία περιο-οφθαλμική.

Ονομάζεται αθροιστική κεφαλαλγία επειδή οι κρίσεις συναθροίζονται σε περιόδους «αθροίσεις» που διαρκούν εβδομάδες ως μερικούς μήνες. Ύστερα εξαφανίζονται εντελώς, για να επανέλθουν μετά από απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Ο πόνος που προκαλεί η αθροιστική κεφαλαλγία είναι συνήθως αφόρητο. Είναι πολύ πιο έντονος ακόμη και από την ημικρανία.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ο βελονισμός προσφέρει σημαντικά οφέλη στην πρόληψη των πονοκεφάλων, της ημικρανίας, της κεφαλαλγίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Από το 1976, η Παγκόσµιος ΟργανισμόςΥγείας περιλαµβάνει το βελονισμό στις ιατρικές θεραπείες και µάλιστα συντάσσει κατάλογο ασθενειών που µπορεί να θεραπεύσει. O βελονισμός έχει αποδειχθεί ευεργετικός.

Ο FDA, αφού εξέτασε ελεγχόµενες κλινικές µελέτες σχετικές µε το βελονισμό, κατέληξε στο συµπέρασµα ότι είναι αποτελεσµατικός για την αντιµετώπιση του χρόνιου πόνου.

Στο εξειδικευμένο ιατρείο του ΕΥίασις εφαρμόζονται ειδικά πρωτόκολλα βελονισμού και βελονισμού με ΕΥ-LLLT, στηριζόμενα στο ιστορικό, την ηλικία και την ιδιαιτερότητα του κάθε ασθενή.

Μετά από μία σειρά κλινικών εξετάσεων που πραγματοποιούμε, ο ειδικός γιατρός του ΕΥίασις, σας ενημερώνει για την αιτιολογία και το πρωτόκολλο αντιμετώπισης που θα χρειαστεί να εφαρμοστεί.

Πονοκέφαλος: Θεραπεία Βελονισμου

Πως δρα ο βελονισμός και ο βελονισμός με ΕΥ-LLLT;

• Ανακουφίζει από τον πόνο
• Μειώνει την φλεγμονή
• Μειώνει του βαθμού της φλοιώδους εξαπλούμενης κατάθλιψης
• Ρυθμίζει την εξωκράνια και ενδοκράνια ροή του αίματος.
• Επηρεάζει τα επίπεδα της σεροτονίνης (5-υδροξυτριπταμίνης) στον εγκέφαλο.

Το LLLT επειδή έχουν μια άκρως τονωτική επίδραση στα κύτταρα και στους ιστούς, ονομάζονται επίσης, biostimulating ή βιοτονωτικά LLLT.

Βιβλιογραφία

• Molsberger A. The role of acupuncture in the treatment of migraine. CMAJ. 2012 Mar 6;184(4):391-2.
• Gelfand AA, Goadsby PJ. The Role of Melatonin in the Treatment of Primary Headache Disorders. Headache. 2016 Sep;56(8):1257-66. 
• Riggins N, Ehrlich A. Episodic Migraine and Older Adults. Curr Pain Headache Rep. 2022 Apr;26(4):331-335.

Υπάρχουν ασθενείς που υποφέρουν από «νευρικότητα» στα κάτω άκρα όπως την περιγράφουν οι ίδιοι. Το Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια δυσάρεστη αίσθηση ανησυχίας αλλά και καυσαλγίας στα πόδια, η οποία διαταράσσει τον ύπνο. Πρόκειται για μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει περίπου 12 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Γενικά παρατηρείται όταν ο ασθενής είναι σε ηρεμία, κάθεται ή ξαπλώνει. Χαρακτηρίζεται από μία ανεξέλεγκτη επιθυμία για συνεχή κίνηση των ποδιών όπου έτσι ανακουφίζεται. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών ορίζεται ως μια επιτακτική ανάγκη κίνησης των ποδιών με ή χωρίς δυσάρεστη αίσθηση. Είναι μια σχετικά συχνή πάθηση που εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, ακόμα και στους εφήβους.

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών έχει ορισμένα χαρακτηριστικά, απαραίτητα για την διάγνωση:

Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών.satory

1) Τα συμπτώματα επιδεινώνονται στην ηρεμία, δηλαδή μετά από πολλή ώρα στο κρεβάτι ή στην καρέκλα, όπως πχ στο θέατρο, στο αυτοκίνητο ή στο αεροπλάνο.

2) Βελτιώνονται με την κίνηση όπως με το τέντωμα των ποδιών, το τρίψιμο ή το περπάτημα. Η ανακούφιση διαρκεί για όσο χρονικό διάστημα το άκρο κινείται.

3) Τα συμπτώματα επιδεινώνονται τις νυχτερινές ώρες.

Μπορεί να να προκληθεί από διάφορους παράγοντες:

• κληρονομικότητα, είναι υπεύθυνη για το ένα τρίτο των περιπτώσεων.
• εγκυμοσύνη,
• εμμηνόπαυση και άλλες ορμονικές αλλαγές.
• ανεπάρκεια σιδήρου έχει παρατηρηθεί σε πολλούς ασθενείς,
• νεφρική ανεπάρκεια.
• άγχος είναι ένας παράγοντας τόσο για την εξέλιξη της κατάστασης και την επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Τα οφέλη του βελονισμού στη θεραπεία του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών:

• επιτυχής αντιμετώπιση των διαταραχών άγχους.
• χαλάρωση και γενική αίσθηση ηρεμίας,
• απελευθέρωση της στάσιμης ενέργειας κατά μήκος του μεσημβρινού του κάτω άκρου
• βελτίωση του ύπνου

Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική (TCM) o ίλιγγος/ζάλη αντιμετωπίζεται με τον βελονισμό, για πάνω από 5 χιλιάδες χρόνια. Η αντιμετώπιση του  με βελονισμό θεωρείται ως η καλύτερη θεραπεία με μόνιμα αποτελέσματα. 

Ο ίλιγγος είναι ένας συγκεκριμένος τύπος ζάλης που αναφέρεται σε μια αίσθηση περιστροφής, σαν να κινείται το δωμάτιο γύρω από τον ασθενή ή ο ίδιος να κινείται γυρω από τον εαυτό του. Ο ασθενής μπορεί να αισθάνετε ότι γέρνει προς τη μία πλευρά ή ότι ετοιμάζετε να πέσει.

Οι αναφορές και οι έρευνες δείχνουν ότι ο βελονισμός είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική θεραπεία για τον ίλιγγο. Οι βιοχημικές αλλαγές που προκύπτουν με τις θεραπείς βελονισμού τείνουν να επηρεάζουν τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς του σώματος, προάγοντας έτσι τη σωματική και συναισθηματική ευεξία.

Ίλιγγος/ζάλη: Η διέγερση ορισμένων σημείων βελονισμού έχει αποδειχθεί ότι

Βελονισμός για Ίλιγγος/Ζάλη.

• επηρεάζει περιοχές του εγκεφάλου που είναι γνωστό ότι μειώνουν την ευαισθησία στον πόνο και το στρες.
• επιδρά στο λαβυρινθικό αιθουσαίο σύστημα και διεγείρει το νευρικό σύστημα προκαλώντας εκκένωση των αγγελιοφόρων νευροχημικών μορίων.
• αυξάνει την ταχύτητα ροής του αίματος εντός της βασικής σπονδυλικής αρτηρίας, βελτιώνοντας έτσι τον αυχενικό ίλιγγο.
• αυξάνει τα επίπεδα ενδορφινών και νευροπεπτιδίων, τα οποία καταπολεμούν των αρνητικών συναισθηματικών καταστάσεων.

Η επιστήμη έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, ήδη από την πρώτη συνεδρία βελονισμού, οι ασθενείς αναφέρουν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων τους και με την πάροδο των θεραπειών η βελτίωση γίνεται όλο και πιο αισθητή και πιο μόνιμη.

Βιβλιογραφία

• Webster KE, Kamo T, Smith L, Harrington-Benton NA, Judd O, Kaski D, Maarsingh OR, MacKeith S, Ray J, Van Vugt VA, Burton MJ. Non-pharmacological interventions for persistent postural-perceptual dizziness (PPPD). Cochrane Database Syst Rev. 2023 Mar 13;3(3):CD015333.
• Chiu CW, Lee TC, Hsu PC, Chen CY, Chang SC, Chiang JY, Lo LC. Efficacy and safety of acupuncture for dizziness and vertigo in emergency department: a pilot cohort study. BMC Complement Altern Med. 2015 Jun 9;15:173.
• Xue Z, Liu CZ, Shi GX, Liu Y, Li ZX, Zhang ZH, Wang LP. Efficacy and safety of acupuncture for chronic dizziness: study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2013 Dec 13;14:429.

Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ο βελονισμός προσφέρει σημαντικά οφέλη στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ημικρανίας και των πονοκεφάλων. Οι μελέτες υποδηλώνουν ότι ο βελονισμός θα πρέπει να ενσωματωθούν στα υπάρχοντα πρωτόκολλα θεραπείας της ημικρανίας.

Από το 1976, η Παγκόσµια Οργανισμός Υγείας περιλαµβάνει το βελονισµό στις ιατρικές θεραπείες και µάλιστα συντάσσει κατάλογο ασθενειών που µπορεί να θεραπεύσει. Πρόσφατα, ο Αµερικανικός Οργανισµός Ελέγχου Τροφίµων και Φαρµάκων (FDA), αφού εξέτασε ελεγχόµενες κλινικές µελέτες σχετικές µε το βελονισµό, κατέληξε στο συµπέρασµα ότι είναι αποτελεσµατικός για την αντιµετώπιση του χρόνιου πόνου, του εµετού, της ηµιπληγίας, των παθήσεων και του  αναπνευστικού συστήµατος.

Σε τι διαφέρει η ημικρανία από τον πονοκέφαλο; 

Ο πόνος της ημικρανίας εντοπίζεται στη μία πλευρά του κεφαλιού. O πόνος της ημικρανίας είναι αφόρητος και συχνά συνοδεύεται από ναυτία, εμετούς, δυσανεξία στο φως, στους ήχους και στις μυρωδιές. Oι ημικρανίες μπορεί να παρουσιαστούν με «αύρα», δηλαδή με πρόδρομα συμπτώματα, όπως θάμβος στην όραση και αιμωδίες στα άκρα.

Ως αποτέλεσμα του πόνου αλλά και των υπολοίπων συμπτωμάτων, ο άνθρωπος που έχει ημικρανία δεν μπορεί να έχει φυσιολογική δραστηριότητα την ώρα της κρίσης, ενώ μπορεί να φτάνει σε ανάγκη για κατάκλιση σε ένα σκοτεινό δωμάτιο.
Πέρα όμως από αυτό, οι άνθρωποι με ημικρανία συχνάζουν με την αγωνία του πότε θα έρθει η επόμενη κρίση, και η ποιότητα της ζωής τους επηρεάζεται ακόμη και τις ημέρες του μήνα που δεν πονούν.

Ο κάθε ασθενής θα έχει επισκεφθεί τον θεράποντα ιατρό του ο οποίος θα έχει θέσει την διάγνωση και θα έχει συστήσει την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία.

O βελονισμός έχει αποδειχθεί ευεργετικός για πολλούς ασθενείς με πονοκεφάλους. Για καλύτερα αποτελέσματα οι ειδικοί μπορεί να συνδυάζουν μια εναλλακτική μέθοδο (π.χ. το βελονισμό) με μια φαρμακευτική αγωγή (π.χ. αντικαταθλιπτικά).

Πως δρα ο βελονισμός;

• Ανακουφίζει από τον πόνο
• Μειώνει την φλεγμονή
• Μειώνει του βαθμού της φλοιώδους εξαπλούμενης κατάθλιψης
• Ρυθμίζει την εξωκράνια και ενδοκράνια ροή του αίματος.
• Επηρεάζει τα επίπεδα της σεροτονίνης (5-υδροξυτριπταμίνης) στον εγκέφαλο

Συμβουλές

• Μείωση λήψης καφεΐνης.
• Αύξηση λήψης νερού.
• Αύξηση κατανάλωσης μαγνησίου
• Αποφυγή των αιτιών.

Συνηθισμένοι παράγοντες που μπορεί να δώσουν έναυσμα για μια κρίση είναι το κάπνισμα (η νικοτίνη πιστεύεται ότι συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου), η πολύ έντονη γυμναστική, το στρες, οι αλλαγές στο πρόγραμμα του ύπνου, το «πιάσιμο» του αυχένα και τα οδοντικά προβλήματα.

Βιβλιογραφία

• Coeytaux RR, Befus D. Role of Acupuncture in the Treatment or Prevention of Migraine, Tension-Type Headache, or Chronic Headache Disorders. Headache. 2016 Jul;56(7):1238-40.
• Graff DM, McDonald MJ. Auricular Acupuncture for the Treatment of Pediatric Migraines in the Emergency Department. Pediatr Emerg Care. 2016 May 2.
• Dach F. Acupuncture for migraine prophylaxis. Sao Paulo Med J. 2015 Nov-Dec;133(6):540.
• Hayhoe S. Acupuncture for episodic cluster headache: a trigeminal approach. BMJ Case Rep. 2015 Sep 10;2015.
• Du R, Wang Y, Liu X, Liu Z. Acupuncture for acute migraine attacks in adults: a systematic review protocol. BMJ Open. 2015 Apr 13;5(4).

Το προσωπικό νεύρο είναι το κατεξοχήν κινητικό νεύρο του προσώπου. Ευθύνεται για την κινητικότητα όλων των μιμικών μυών, των μυών δηλαδή που συνεργούν προκειμένου να έχουμε εκφραστικότητα. Συνεπώς, η Παράλυση του Προσωπικού Νεύρου επιφέρει δυσμορφία και ασυμμετρία προσώπου.

Έτσι, η παράλυση κλάδων ή και ολόκληρου του νεύρου (προσωρινή ή μόνιμη) προκαλούν σημαντική ασυμμετρία καθώς και λειτουργικά προβλήματα (ξηροφθαλμία λόγω αδυναμίας σύγκλισης των βλεφάρων, δυσκολία στην ομιλία λόγω παράλυσης της γωνίας των χειλιών κ.α.). 

Ευτυχώς, το 85% των παραλύσεων του προσωπικού νεύρου οφείλονται στη λεγόμενη ιδιοπαθή παράλυση (παράλυση Bell). Αδιευκρίνιστη παραμένει η αιτιολογία, αν και έχουν ενοχοποιηθεί ιογενείς λοιμώξεις και παρατηρείται σε μεγαλύτερη συχνότητα σε εγκύους γυναίκες. Η διάγνωση της ιδιοπαθούς παράλυσης γίνεται με τον αποκλεισμό άλλων αιτιών, ενώ η ίαση επέρχεται αυτόματα το αργότερο σε 6 μήνες και συνήθως δεν παραμένει καμία νευρολογική σημειολογία.

Η πάρεση του προσωπικού νεύρου μπορεί να οφείλεται επίσης σε:

• τραυματισμό
• χειρουργική διατομή
• βακτηριακή λοίμωξη
• παρουσία χωροκατακτητικής εξεργασίας 

Βελονισμός για Παράλυση προσωπικού νέυρου

Παράλυση Προσωπικού Νεύρου: Αντιμετώπιση με βελονισμό

Ο βελονισμός κατέχει σημαντική θέση στη θεραπεία της ιδιοπαθούς πάρεσης, επιταχύνοντας τη διαδικασία της αποκατάστασης και ελαττώνοντας της υπολειμματικές διαταραχές. 

Είναι εντελώς απαραίτητο να προηγείται έλεγχος της νόσου από ωτορινολαρυγγολόγο, προκειμένου να μη διαφύγει από τη διάγνωση, οποιαδήποτε άλλη, ενδεχόμενα σοβαρή, οργανική βλάβη.

Βιβλιογραφία

• Bian Y, He X, Hu S, Li C, Xu C, Kan H, Xue Q, Yang J, Qiu B. Functional Connectivity Modulation by Acupuncture in Patients with Bell’s Palsy. Evid Based Complement Alternat Med. 2016.
• Fabrin S, Soares N, Regalo SC, Verri ED. The Effects of Acupuncture on Peripheral Facial Palsy Sequelae after 20 Years via Electromyography. J Acupunct Meridian Stud. 2015 Oct;8(5):245-8.
• Liu LY, Wang HS, Sun JH. Acupuncture: a potential modality for the treatment of auricular pruritus in Ramsay Hunt Syndrome with multiple cranial nerve lesions. J Craniofac Surg. 2015 Mar;26(2)

Η νευραλγία του τριδύμου νεύρου, χαρακτηρίζεται από δυνατό και μικρής διάρκειας πόνο, που εντοπίζεται συνήθως στην κάτω γνάθο και την μία πλευρά του προσώπου, αλλά μπορεί επίσης να εμφανίζεται στην άνω γνάθο ή στην περιοχή του κροτάφου, του μετώπου και του ματιού.

Ο πόνος της νευραλγίας του τριδύμου μπορεί να επανέρχεται πολλές φορές την ημέρα και να προκαλείται από κινήσεις, όπως η ομιλία και η μάσηση. Συνήθως, ο ασθενής νιώθει ότι ο πόνος έχει χαρακτήρα «σαν να χτυπάει ηλεκτρικό ρεύμα». Οφείλεται στις μη φυσιολογικές ηλεκτρικές εκφορτίσεις των κυττάρων του τριδύμου νεύρου.

Πως αντιμετωπίζεται η νευραλγία τριδύμου;

Ο βελονισμός έχει αναγνωρισθεί από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας ως επιστημονική θεραπευτική προσέγγιση με αποτελεσματική ικανότητα ανακούφισης του πόνου. Ο βελονισμός είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική και ασφαλής μέθοδος αντιμετώπισης της νευραλγίας τριδύμου. Μπορεί να εφαρμοστεί  και συμπληρωματικά με άλλες θεραπείες, είτε συμβατικές, είτε εναλλακτικές.

Πλεονεκτήματα του βελονισμού:

• Απουσία παρενεργειών.
• Οι ασθενείς παρατηρούν ουσιαστική διαφορά με τακτικές θεραπείες.
• Μερική ανακούφιση ακόμη και με την πρώτη συνεδρία.

Βιβλιογραφία

• Elder W, Glickman-Simon R. Acupuncture and migraine prophylaxis, probiotics and C. Difficile-associated diarrhea, preventive group counseling and postpartum depression, black cohosh and menopausal symptoms, deep needling electroacupuncture and trigeminal neuralgia. Explore (NY). 2013 May-Jun;9(3):188-91.
• Lu DP, Lu WI, Lu GP. Phenytoin (Dilantin) and acupuncture therapy in the treatment of intractable oral and facial pain. Acupunct Electrother Res. 2011;36(1-2):65-84.
• Ahn CB, Lee SJ, Lee JC, Fossion JP, Sant’Ana A. A clinical pilot study comparing traditional acupuncture to combined acupuncture for treating headache, trigeminal neuralgia and retro-auricular pain in facial palsy. J Acupunct Meridian Stud. 2011 Mar;4(1):29-43.
• Mishra D, Raji MA, Sierpina VS. Trigeminal neuralgia in an octogenarian: sustained clinical response to acupuncture. Explore (NY). 2005 Jan;1(1):46-7.

Το προσωπικό νεύρο είναι το κατεξοχήν κινητικό νεύρο του προσώπου. Ευθύνεται για την κινητικότητα όλων των μιμικικών μυών, των μυών δηλαδή που συνεργούν προκειμένου να έχουμε εκφραστικότητα. Έτσι, η παράλυση -προσωρινή ή μόνιμη- κλάδων ή και ολόκληρου του νεύρου προκαλούν σημαντική ασυμμετρία καθώς και λειτουργικά προβλήματα (ξηροφθαλμία λόγω αδυναμίας σύγκλισης των βλεφάρων, δυσκολία στην ομιλία λόγω παράλυσης της γωνίας των χειλιών κ.α.).

• Κακώσεις με κατάγματα του κροταφικού οστού,
• Μεγάλα τραύματα του προσώπου
• Νεοπλασίες (νευρινώματα, χολοστεατώματα, όγκοι του εγκεφάλου, όγκοι της παρωτίδας κ.α.) οι οποίες δημιουργούνται είτε λόγω διήθησης του νεύρου είτε ιατρογενώς κατά την εκτομή του.
• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Μεταβολικές παθήσεις

Συμπτώματα

1. Ασυμμετρία στο πρόσωπο.
2. Πτώση του φρυδιού.
3. Απώλεια ρυτίδων στο μέτωπο και τα μάγουλα.
4. Πτώση της γωνίας του στόματος.
5. Ανεξέλεγκτα δάκρυα από το μάτι της πάσχουσας περιοχής.
6. Αδυναμία να κλείσει το μάτι στη πάσχουσα περιοχή.
7. Αδυναμία να σφίξει το χείλος ή να διατηρηθεί το φαγητό στο στόμα.
8. Προοδευτική ατροφία των μυών του προσώπου.
9. Απώλεια γεύσης της πάσχουσας πλευράς.